Vooruitzichten i.v.m. geautomatiseerd sorteren

Het economische model van de inzamelaars van gebruikte kleding is gebaseerd op de garantie dat ze hun activiteiten kunnen financieren dankzij een groot aandeel kleding met commerciële waarde op de tweedehandsmarkt. Deze evaluatie hangt van volatiele factoren af, afhankelijk van de modetrends, de stijl en de kleur van het stuk. Dat zijn criteria die een robot, hoe intelligent ook, maar moeilijk kan onderscheiden. Al wat echter niet opnieuw verkocht maar wel gerecycleerd kan worden, moet gesorteerd worden volgens samenstelling en kleur, en dat is het domein waar de automatisering het overneemt.

“Doordat er almaar meer textiel is dat niet in zijn oorspronkelijke vorm hergebruikt kan worden, moeten we onze processen aanpassen aan de evolutie van de reserves,” constateert Nicole Kösegi, verantwoordelijke ontwikkeling bij Boer Group Recycling Solutions (BGRS). Deze entiteit werd in 2015 door de in het Nederlandse Dordrecht gevestigde groep opgericht om de innovatie in de recyclage te begeleiden.

Bij Erdotex Recycling, dat vestigingen heeft in Rotterdam en Antwerpen, wordt de 130 ton gebruikt textiel dat de onderneming dagelijks verwerkt bij voorkeur eerst met de hand gesorteerd. “Een machine kan een jeansvest van een jeansbroek onderscheiden, maar onze selectiecriteria hangen ook af van de mode, de kleur en de maat van het kledingstuk,” verklaart Mert Ozturk, supply chain analist van de onderneming. Sommige verrichtingen kunnen echter geautomatiseerd worden en de nieuwe Erdotex-site die momenteel gebouwd wordt, zal uitgerust zijn met transportbanden en robots, die de stukken van de ene sorteerzone naar de andere zullen brengen.

Precisievereisten

Om kleding en huishoudlinnen te recycleren tot textielvezels, moeten strikte criteria in acht worden genomen wat betreft samenstelling, structuur van de stof, kleur en aanwezigheid van chemische producten. “Door met de hand te sorteren kan dit soort van precisie niet gehaald worden, met optisch lezen wel,” beklemtoont Nicole Kösegi. In dat verband test Boer momenteel met optisch lezen in het zichtbare deel van het spectrum (VIS) en het nabije infrarood (NIR).

Met spectroscopie worden samenstelling en kleur van een stuk geïdentificeerd door het oppervlak te scannen. Deze methode is onmisbaar voor kleding zonder etiket of met een fout etiket (d.w.z. tussen 25 en 30% van de kleding, volgens het Britse Waste and Resources Action Programme, WRAP). Maar ze is niet onfeilbaar en “ziet” bij een stretchjeans de met katoenvezel bedekte elastaanvezel niet.

Op dat vlak wordt het onderzoek dan ook nog voortgezet. Valvan blijft de prestaties van de sorteerrobot Fibresort nog verbeteren. Ook andere oplossingen worden bestudeerd, zoals intelligente etiketten (RFID of andere).

Het oog van een deskundige blijven onmisbaar voor een deel van het sorteerwerk, temeer omdat inzamelbedrijven met een sociaal en solidair doel zeer gehecht zijn aan hun taak en dus aan het manueel sorteren. Maar het is niet uitgesloten dat robots ook daar een positieve rol kunnen spelen.